สุขภาพปากเป็นส่วนสำคัญที่เราทุกคนควรให้ความใส่ใจ

แต่โดยมากมักมีการดูแลช่องปากกันแบบผิดวิธีหรือมองข้ามการแปรงฟันอย่างเหมาะสมไป ทำให้ผู้คนส่วนหนึ่งมีปัญหาช่องปากแบบไม่รู้ตัวจนกระทั่งเกิดฟันผุ เหงือกอักเสบและคราบหินปูน จนทำให้เกิดกลิ่นอันไม่พึงประสงค์

และยังนำมาด้วยสภาพการสูญเสียฟันอย่างรวดเร็วเร็ว อีกทั้งยังเป็นปัญหาทำให้สูญเสียคุณภาพชีวิตจากความมั่นใจในการเผชิญหน้าพูดคุยกับผู้อื่นอีกด้วย

การสังเกตสุขภาพปากและฟันที่ดี

นิยามของความมีสุขภาพอนามัยที่ดีของช่องปาก คือการที่ไม่มีเศษอาหาร คราบสกปรก คราบเหลือง หินปูน การอักเสบของเหงือกและฟันผุเกิดขึ้น ตัวเหงือกเมื่อสังเกตแล้วจะต้องมีลักษณะเป็นสีชมพูสด ไม่ร่นลงมาจากเนื้อฟัน เมื่อแปรงฟันจะต้องไม่มีเลือดซึมออกมาจากเหงือก และไม่มีกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์ เหล่านี้ล้วนเป็นสุขภาพของปากและฟันที่ดี

ดังนั้นเพื่อนๆ จึงควรลองมาสังเกตช่องปากของตัวเองให้ดีกันก่อนค่ะว่า มีส่วนไหนที่ผิดปกติหรือมีรอยดำอันเกิดขึ้นจากฟันผุหรือไม่ นอกจากนี้หากใครที่มีอาการเจ็บเหงือกขณะแปรงฟัน ขณะใช้ไหมขัดฟันหรือแม้กระทั่งมีเลือดซึมออกมาอยู่ตลอดเวลา ก็ควรเข้ารับการรักษาจากทันตแพทย์เพื่อป้องกันไม่ให้อาการลุกลามจนต้องสูญเสียฟันอันเป็นอวัยวะส่วนสำคัญของเราไปอย่างน่าเสียดาย

น้ำตาล ..ตัวการสำคัญที่ทำให้ฟันผุ!

ส่วนหนึ่งของปัญหาฟันผุคืออาหารที่เรารับประทานเข้าไปแล้วไม่สามารถทำความสะอาดได้อย่างหมดจด โดยเฉพาะส่วนของคราบที่เป็นน้ำตาลที่มาจากแป้งและคาร์โบไฮเดรตเป็นตัวการสำคัญเอนไซม์ในช่องปากจะย่อยแป้งโมเลกุลใหญ่ให้กลายเป็นน้ำตาล

ดังนั้นส่วนของน้ำตาลจึงสะสมอยู่ตามน้ำลาย ลิ้น  เพดาน กระพุ้งแก้มและตามเหงือกและฟัน น้ำตาลเหล่านี้เป็นอาหารชั้นเลิศของเชื้อแบคทีเรียที่ทำเป็นตัวการทำให้ฟันผุ ส่งผลให้มันสามารถแพร่กระจายตัวในปริมาณมากขึ้น แม้การแปรงฟันบางครั้งก็ไม่สามารถเข้าถึงซอกที่อยู่ลึกได้ทั้งหมด

ดังนั้นการแปรงฟันเพียงอย่างเดียวจึงไม่สามารถช่วยป้องกันฟันผุได้เต็มร้อย ทางออกที่ดีส่วนหนึ่งหลังจากการกินอาหารที่มีน้ำตาลเป็นส่วนประกอบ ควรกลั้วปากไปมาประมาณ 5-10 นาที ทุกครั้งเพื่อช่วยลดการสูญเสียเคลือบฟันรวมไปถึงในขณะหลังแปรงฟันด้วย

นอกจากนี้ปัญหาฟันผุที่พบได้มากมาจากการดื่มน้ำอัดลม และเครื่องดื่มประเภทโซดาที่มีส่วนผสมของน้ำตาลเป็นหลัก การดื่มเครื่องดื่มเหล่านี้ในปริมาณมาก จะเป็นตัวการสำคัญที่จะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อปัญหาช่องปาก โดยเฉพาะส่วนของกรดที่อยู่ในน้ำอัดลมจะเข้าไปทำลายชั้นเคลือบฟันที่ช่วยป้องกันเนื้อฟันด้านในให้ถูกทำลายลงไป และบางลงเรื่อยๆ เมื่อเกราะป้องกันเหล่านี้ถูกทำลายไปก็ส่งผลให้การผุกร่อนของฟันเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว

การดูแลรักษาสุขภาพในช่องปาก

การดูแลสุขภาพช่องปากที่ดีจะต้องเริ่มจากการเลือกกินอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำตาลในปริมาณน้อย หรือหากเป็นเครื่องดื่มก็เป็นเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลต่ำ การเลือกใช้ยาสีฟันที่ดีควรมีส่วนผสมของฟลูออไรด์ ซึ่งเชื่อกันว่าจะช่วยลดการสูญเสียเคลือบฟันลงไปได้เกือบ 14 เปอร์เซ็น

แต่สำหรับในส่วนของการใช้น้ำยาบ้วนปากเป็นสิ่งที่แพทย์ไม่ค่อยแนะนำให้ใช้เท่าใดนัก เพราะนอกจากมันจะเข้าไปทำลายเชื้อโรคที่เป็นต้นเหตุของฟันผุ มันยังเข้าไปทำลายเชื้อโรคที่เป็นมิตรในช่องปาก ซึ่งมีหน้าที่ช่วยกำจัดเชื้อโรคไม่ดีอีกทอดหนึ่ง ทำให้สภาพภายในช่องปากเสียสมดุลและเกิดกลิ่นปากได้ง่าย

ขั้นตอนในการแปรงฟันอย่างถูกวิธี

หลักในการแปรงฟันอย่างถูกวิธี คือการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งหลังอาหารเช้า-เย็น แต่มีสิ่งหนึ่งที่หลายคนมักจะเข้าใจผิด โดยเฉพาะผู้ที่รักษาสุขภาพช่องปากของตัวเองมากเกินไป กล่าวคือการแปรงฟันทุกครั้งหลังจากรับประทานอาหารในทันที ถือว่าเป็นความเชื่อที่ผิด

เนื่องจากในขณะรับประทานอาหารไปแล้วใหม่ๆ สารเคลือบฟันจะถูกทำลายจากกรดในอาหารบางชนิด เช่นน้ำมะนาว มะขามหรือ กรดจากเครื่องดื่ม เหล่านี้เป็นต้น หากแปรงฟันในทันทีอาจจะทำห้สารเคลือบฟันถูกทำลายลงไปพร้อมกับการแปรงฟัน ทางที่ดีควรแปรงฟันหลังอาหารไปแล้วประมาณ 30 นาที เพื่อให้สภาพภายในช่องปากปรับสมดุลของตัวเองก่อน

นอกจากการดูแลช่องปากด้วยตัวเองแล้ว เพื่อนๆ ก็ควรเข้ารับการตรวจสภาพจากทันตแพทย์อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง เพื่อจะได้ช่วยให้สภาพช่องปากที่สมบูรณ์แข็งแรงสามารถอยู่กับเราไปได้นานๆ